Παγκόσμια Μέρα Κατά του Ρατσισμού

Τρίτη 16 Απριλίου 2019

Παρουσιάστηκε θεατρικό δρώμενο από εκπαιδευτικούς του σχολείου και την ομάδα Soloκρύο, σύμφωνα με το Θέατρο του Καταπιεσμένου, με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα κατά του Ρατσισμού.

Η θεατρική ομάδα συναντά το Θέατρο του Αουγκούστο Μποάλ (Augusto Boal)
“Κάνοντας θέατρο μαθαίνουμε να βλέπουμε αυτό που είναι προφανές αλλά που συνήθως δεν μπορούμε να δούμε επειδή δεν έχουμε συνηθίσει να το παρατηρούμε. Αυτό που μας είναι οικείο γίνεται αόρατο: κάνοντας θέατρο φωτίζουμε τη σκηνή της καθημερινής ζωής. (…) Είμαστε όλοι ηθοποιοί: το να είσαι πολίτης δεν σημαίνει ότι ζεις σε μια κοινωνία, σημαίνει ότι την αλλάζεις.” (Boal, 2009)
Τη φετινή χρονιά η θεατρική ομάδα του σχολείου ξεκίνησε με βασικό αίτημα των συμμετεχόντων να ακουστεί και η δική τους φωνή, με τα μέσα και τις δυνατότητες που οι ίδιοι έχουν και με ένα έργο που θα αποτελεί δικό τους βίωμα και συνεπακόλουθα και εκείνων που δεν είναι μέλη της ομάδας. Η ανάγκη αυτή έστρεψε το ενδιαφέρον μας προς το Θέατρο του Καταπιεσμένου, του Βραζιλιάνου Augusto Boal. Το συγκεκριμένο θεατρικό σύστημα έχει τις ρίζες του στο παιδαγωγικό μοντέλο του Πάολο Φρέιρε, πρωτοπόρου του κριτικού παιδαγωγικού κινήματος, οι αρχές του οποίου πλαισιώνουν άλλωστε το φιλοσοφικό και παιδαγωγικό πλαίσιο των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας. Όπως στην Παιδαγωγική του Καταπιεσμένου έτσι και στο σύστημα του Boal δεν έχει θέση ο παθητικός θεατής. Έτσι, το Θέατρο του Καταπιεσμένου επιδιώκει να μετατραπεί σε αποτελεσματικό εργαλείο για την κατανόηση κοινωνικών και προσωπικών προβλημάτων, καθώς και για την αναζήτηση λύσεων. Το Θέατρο του Καταπιεσμένου δεν έχει ως αντικείμενο τους καταπιεσμένους, με μια φιλανθρωπική λογική βοήθειας των αδύναμων θυμάτων, αλλά γίνεται από τους καταπιεσμένους για τους καταπιεσμένους, σε μια αμφίδρομη σχέση αλληλεγγύης και οριζόντιου ακτιβισμού. Η παράσταση πρέπει να εμπεριέχει μια σύγκρουση, μία καταπίεση, ένα πρόβλημα, που να είναι ορατό και αναγνωρίσιμο από το κοινό, έτσι ώστε αυτό να κινητοποιηθεί για να προτείνει λύσεις. Ο καταπιεσμένος δεν είναι το θύμα μιας κατάστασης, το οποίο είτε δεν μπορεί αντικειμενικά να αντιδράσει στην καταπίεση είτε διακρίνεται από απάθεια και αποδοχή της κατάστασής του. Ο καταπιεσμένος είναι εκείνος που έχει την ανάγκη και την επιθυμία να αλλάξει.
Στη δική μας πρώτη απόπειρα να γνωρίσουμε αυτή τη θεατρική πρακτική και να την απευθύνουμε στο υπόλοιπο σχολείο βρήκαμε ως σημαντικό σύμμαχο τη θεατρική ομάδα SoloΚρύο, η οποία ασχολείται με το συγκεκριμένο θεατρικό είδος και δίνει παραστάσεις. Δέχτηκαν με μεγάλη χαρά να παρουσιάσουν την παράστασή τους Φιλοξενία στο σχολείο. Στη συνέχεια βοήθησαν τη θεατρική ομάδα να εισαχθεί στο θεατρικό παιχνίδι του Θεάτρου του Καταπιεσμένου και παρακολούθησαν εθελοντικά τα βήματά μας σχεδόν μέχρι την παράσταση. Οι εκπαιδευόμενοι μέσα από όλη αυτή τη διεργασία κατάφεραν να διαμορφώσουν ένα θεατρικό δρώμενο, δημιουργώντας ταυτόχρονα τη δική τους ιστορία σύγκρουσης, μέσα από την ανάδειξη ενός αυθεντικού βιώματος καταπίεσης κάποιου μέλους της ομάδας. Η παράσταση είχε τον τίτλο η Έξωση και παρουσιάστηκε με αφορμή την παγκόσμια μέρα κατά του Ρατσισμού, καθώς η βασική θέση των καταπιεσμένων υποκειμένων ήταν του φυλακισμένου, του μετανάστη και της γυναίκας. Η προσπάθεια αυτή ήταν ένα πρώτο δύσκολο και ερασιτεχνικό βήμα, το οποίο ελπίζουμε στο μέλλον να εξελίξουμε